Informaliteti në tregun e punës, ekspertët e CLR japin rekomandime për qeverine

Anketa e Bankës Botërore, në gusht të vitit të shkuar, vlerësoi se 40% e bizneseve të vogla në Shqipëri nuk kanë llogari bankare.

Për ekspertët e fushës së ekonomisë, kjo përqindje konsiderohet e lartë, gjë që fakton shkallën e lartë të informalitetit në këtë sektor.

Sipas tyre, ndonëse biznesi mund të shlyejë detyrimet ndaj shtetit, ai punon me para cash.

Anketa e BB tregoi se fenomeni i mospasjes së llogarive bankare është i përhapur edhe në bizneset e mesme dhe të mëdha pasi rreth 1 për qind e tyre kanë raportuar se nuk kanë llogari.

Informaliteti në ekonomi, ka qenë një ndër gjetjet e studimit mbi marrëdhëniet në tregun e punës, që u krye nga Qendra për të Drejtat në Punë, CLR, gjatë vitit 2017.

Ekspertët që u morën me studimin,  shprehen se “edhe pse Këshilli Kombëtar i Punës ka në kalendar një herë në vit adresimin e problematikave të lidhura me tregun e punës të industrisë nxjerrëse, përfshirë edhe sigurinë në punë, ende nuk ka një zgjidhje të paktën të atyre problematikave të adresuara tashmë lidhur me informalitetin, sigurinë në punë, si dhe trajtimin e sëmundjeve profesionale”.

Sipas tyre, pengesë kryesore për kalimin nga punësimi informal në atë formal, është mungesa e aftësive të duhura për nevojat e industrisë dhe teknologjisë në përdorim.

“Masat aktive të tregut të punës duhet të udhëhiqen sipas qasjeve më të lehta, fillimisht drejt përmirësimit të aftësive për të mundësuar punëkërkuesit për të hyrë në tregun formal të punës.

Punët publike duhet të përdoren për të zhvilluar aftësitë e veçanta të kërkuara në tregun formal të punës”, thonë ekspertët.

Sipas tyre, Shqipëria zbaton grupe politikash për të kryer rolin e rregullatorit e tregut të punës.

Ndërkohë, politikat që kanë të bëjnë me pagesën e papunësisë dhe ndihmën ekonomike, janë pjesë që merren nga Buxheti i Shtetit në një nivel të paktën 1.2 përqind të PBB, ose sa 4.1 përqind e gjithë shpenzimeve të Buxhetit.

Në krahasimin e objektivave strategjikë numerikë, vlerorë dhe kualitativë, llogaritjet nga zhvillimi real i tregut tregojnë mospërmbushje të plotë të tyre, si për uljen e papunësisë, po ashtu edhe me rritjen e tregut të punës.

Format e tjera të zgjedhura, gjithashtu nuk e kanë dhënë efektin e pritshëm duke qenë argument për një përzgjedhje më efektive të programeve zbatuese në përshtatje me nevojat dhe kërkesat e tregut të punës.